5 ขั้นตอนง่ายๆ ในการซื้อขาย

เริ่มต้นซื้อขายต้องทำอย่างไร
ขั้นตอนการซื้อขายในตลาดอนุพันธ์ วิธีง่าย ๆ ดังนี้

1. เปิดบัญชีกับโบรกเกอร์ เปิดกับโบรกเกอร์ที่เป็นสมาชกิของตลาดอนุพันธ์

2. เตรียมเงินประกันให้พร้อม ในกรณีซื้อขายฟิวเจอร์ส ทั้งผู้ซื้อและผู้ขายจะต้องวางเงินส่วนหนึ่งก่อนที่จะส่งคำสั่งซื้อขายไว้เป็นหลักประกัน เรียกว่า เงินหลักประกันขั้นต้น (Initial Margin) ซึ่งโบรกเกอร์จะเป็นผู้กำหนดว่าผู้ลงทุนจะต้องวางหลักประกันขั้นต้นเป็นจำนวนเท่าไร
ในกรณีออปชั่นผู้ซื้อไม่จำเป็นต้องวางเงินประกันขั้นต้นก่อนซื้อออปชั่น เนื่องจากผู้ซื้อสามารถจำกัดผลขาดทุนได้ จึงไม่มีความเสี่ยงว่าจะบิดพลิ้วสัญญาหรือพูดอีกอย่างหนึ่งคือผู้ซื้อได้จ่ายค่าพรีเมี่ยมเป็นค่าซื้อออปชั่นตั้งแต่ตอนแรก และเมื่อสัญญาครบกำหนดอายุ ผู้ซื้อก็จะสามารถเลือกได้ว่าจะใช้สิทธิออปชั่นหรือไม่ หรือจะปล่อยให้ออปชั่นหมดอายุไป จึงไม่มีความเสี่ยงว่าจะบิดพลิ้วสัญญาที่ทำไว้
แต่สำหรับผู้ขายถือว่ามีความเสี่ยงที่จะบิดพลิ้วสัญญา เนื่องจากหากผู้ซื้อออปชั่นขอใช้สิทธิผู้ขายจะต้องปฏิบัติตามสัญญาโดยยอมให้ผู้ซื้อใช้สิทธิ์ซึ่งในกรณีเหล่านี้ปกติแล้วผู้ขายจะขาดทุน ผู้ขายออปชั่นมีแนวโน้มที่จะบิดพลิ้วสัญญามากกว่าผู้ซื้อ ดังนั้นในการขายออปชั่นผู้ขายจะต้องวางเงินหลักประกันขั้นต้นก่อนการขายในระดับที่โบรกเกอร์กำหนด

3. ส่งคำสั่งซื้อขายผ่านโบรกเกอร์
การส่งคำสั่งต้องมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

ต้องการ “ซื้อ” หรือ “ขาย” อนุพันธ์ “ประเภทใด”
ต้องการซื้อ หรือ ขายที่ “ราคา” เท่าใด
ต้องการซื้อ หรือ ขาย “จำนวน” กี่สัญญา

4. สรุปกำไรขาดทุนทุกวัน
ในกรณีฟิวเจอรส์จะมีการคำนวณเงินกำไรขาดทุนทุก ๆ สิ้นวันทำการ เรียกว่าการ Mark to Market หากลูกค้ามีผลกำไร ก็จะมีการโอนเงินส่วนกำไรเข้าบัญชีในวันทำการถัดไป แต่หากขาดทุนก็จะมีการโอนเงินออกจากบัญชีผู้ลงทุนเช่นกัน ดังนั้นหลักประกันขั้นต้นที่ลูกค้าวางไว้ตั้งแต่แรกอาจเพิ่มขึ้นหรือลดลงตามจำนวนกำไรขาดทุนที่เกิดขึ้น ถ้าได้กำไรเงินในบัญชีจะเพิ่มสูงขึ้น แต่ถ้าหากขาดทุนเงินในบัญชีจะลดลง และหากขาดทุนไปเรื่อย ๆ จนต่ำกว่าระดับที่กำหนดไว้ คือ “หลักประกันรักษาสภาพ (Maintenance Margin)” โบรกเกอร์จะเรียกเก็บเงินประกันเพิ่มขึ้น หรือที่เรียกว่า “Margin Call” โดยลูกค้าต้องนำเงินมาวางเพิ่มให้เท่ากับหลักประกันขั้นต้นอีกครั้งหนึ่ง ในกรณีออปชั่น หากเป็นฝั่งผู้ซื้อ ซึ่งไม่มีการวางเงินหลักประกันตั้งแต่ต้นอยู่แล้ว ก็จะไม่มีการ Mark to market เช่นกัน แต่สำหรับฝั่งผู้ขาย การ Mark to Market จะแตกต่างจากของฟิวเจอร์ส คือ จะไม่มีการโอนเงินกำไรขาดทุนทุกสินวัน แต่จะมีการคำนวณหลักประกันขั้นต้นและหลักประกันรักษาสภาพใหม่ทุกวันตามความเสี่ยงของผู้ลงทุนที่เปลี่ยนแปลงไป ดังนั้น เงินหลักประกันของผู้ลงทุนจะคงที่ไม่เปลี่ยนแปลง แต่หากวันใดที่ระดับราคาสินทรัพย์อ้างอิงเปลี่ยน ทำให้ผู้ขายมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจนโบรกเกอร์กำหนดหลักประกันใหม่ที่สูงกว่าระดับเงินที่ผู้ขายวางไว้ ผู้ขายออปชั่นก็จะต้องนำเงินหลักประกันมาวางเพิ่มเติมให้มีค่าอย่างน้อยเท่ากับหลักประกันขั้นต้นค่าใหม่ที่โบรกเกอร์

5. หมั่นเช็คสถานะ
เมื่อซื้อขายฟิวเจอร์ส หรือออปชั่นไปแล้ว ผู้ลงทุนควรตรวจสอบสถานะของตนอยู่ตลอดเวลาว่ามีกำไรหรือขาดทุนเป็นอย่างไรบ้าง โดยตรวจสอบว่า
-  ได้กำไรเป็นที่พอใจหรือไม่มีโอกาสที่จะได้รับกำไรต่อไปมากน้อยแค่ไหน ?
- ยังสามารถทนต่อระดับการขาดทุนที่ต้องเรียกหลักประกันเพิ่มเติมทุกวันได้หรือไม่ ?

ทั้งนี้ผู้ซื้อหรือผู้ขายสามารถเลือกที่จะปิดสถานะของตนเองได้ตลอดเวลา โดยไม่ต้องรอจนสัญญาสิ้นสุดอายุ ยกตัวอย่างเช่น ผู้ซื้อสามารถขายสัญญาที่ตนเคยซื้อไว้ ในขณะที่ผู้ขายก็สามารถซื้อสัญญาที่ตนเคยขายไว้เพื่อเป็นการปิดสถานะได้ (ดูรายละเอียดเพิ่มเติมในหัวข้อการปิดสถานะ)