กรุงเทพธุรกิจ : Future World

รินใจ ชาครพิพัฒน์

กรรมการผู้จัดการ บมจ. ตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้า (ประเทศไทย)

คอลออปชัน เครื่องมือบริหารพอร์ตในตลาดขาขึ้น

ความเสี่ยงในการลงทุนที่ผู้ลงทุนต้องบริหารจัดการ ไม่ได้มีแค่ความเสี่ยงจากการขาดทุนในช่วงที่ตลาดปรับตัวลดลงเท่านั้น แต่ในภาวะที่ตลาดปรับขึ้นโดยที่ไม่คาดการณ์มาก่อน ผู้ลงทุนก็มีความเสี่ยงจากการพลาดโอกาสซื้อในราคาต่ำ หรือต้องซื้อเมื่อราคาสูงขึ้นแล้วทำให้มีต้นทุนสูงขึ้น ซึ่งหนึ่งในเครื่องมือที่สามารถนำมาใช้เพื่อให้มีความยืดหยุ่นในการบริหารพอร์ตสร้างผลตอบแทนในสถานการณ์นี้ ก็คือ ‘คอลออปชัน’ ซึ่งมีแนวคิดพื้นฐานไม่ได้ต่างจากการจ่ายค่ามัดจำเพื่อจองสิทธิซื้อสินค้าบางอย่างในอนาคตในราคาที่ตกลงกันไว้

เพื่อเห็นภาพชัดขึ้น หากเปรียบพุทออปชันเป็นเสมือนการซื้อประกันเพื่อคุ้มครองความเสียหาย คอลออปชันก็เปรียบได้กับการจ่ายค่าจองสิทธิซื้อสินค้าไว้ล่วงหน้าในราคาที่กำหนดกันไว้ การจ่ายค่าจองนี้เพื่อประกันว่าจะไม่พลาดโอกาสหากราคาสินค้าจะสูงขึ้น เช่น ศิลปินประกาศออกอาร์ตทอยคอลเลกชันใหม่ในอีกสามเดือนข้างหน้า โดยเปิดให้ผู้สนใจจองสิทธิซื้อได้โดยต้องจ่ายค่าจองก่อน การจ่ายค่าจองสิทธินี้เป็นกลไกที่ช่วยตอบโจทย์ความต้องการทั้งกลุ่มผู้ที่มองหารายได้จากการเก็งกำไรและกลุ่มผู้ที่ต้องการซื้อเก็บสะสม

สำหรับกลุ่มผู้ที่มองหาโอกาสทำกำไร หากประเมินว่าอาร์ตทอยคอลเลกชันนี้จะได้รับความนิยม การจองสิทธิไว้ล่วงหน้าก็จะช่วยล็อกราคาซื้อซึ่งคิดว่าต่ำกว่าเอาไว้ก่อน เมื่อถึงเวลาวางจำหน่ายจริง หากราคาพุ่งสูงขึ้นตามที่คาด ก็สามารถซื้อสินค้าตามราคาที่จองไว้แล้วนำไปทำกำไรด้วยการขายต่อได้ ขณะเดียวกัน สำหรับกลุ่มผู้ที่ต้องการเก็บสะสมอาร์ตทอยคอลเลกชันนี้เอาไว้เองจริงๆ แต่ก็กังวลว่าราคาจะปรับสูงขึ้นในอนาคตจนอาจเกินงบประมาณที่จะซื้อได้ การจองสิทธิไว้ล่วงหน้าก็ช่วยให้มีสามารถซื้อสินค้าในราคาที่ตกลงกันไว้ได้ ไม่ว่าราคาตลาดจะพุ่งสูงขึ้นไปแค่ไหนก็ตาม

ในทางกลับกัน หากปรากฏว่าอาร์ตทอยไม่ได้รับความนิยมอย่างที่คิด ราคาตลาดต่ำกว่าราคาจอง ในกรณีนี้ กลุ่มผู้ที่ต้องการเก็งกำไรก็เพียงทิ้งสิทธิจองไป โดยไม่ว่าราคาจะร่วงลงไปมากแค่ไหนก็จะขาดทุนเท่ากับค่าจองเท่านั้น หรือหากเป็นกลุ่มที่ต้องการซื้อเก็บสะสม หากราคาร่วงลงไปมาก ก็สามารถเลือกทิ้งใบจองแล้วไปซื้อสินค้าในตลาดรีเซลซึ่งถูกกว่าแทน ใบจองในที่นี้จึงเป็นเหมือนเครื่องมือที่ช่วยบริหารความเสี่ยงจากการที่ราคาสินค้าปรับตัวเพิ่มขึ้นนั่นเอง

คอลออปชันในตลาดการลงทุนทำงานในลักษณะเดียวกัน หากผู้ลงทุนมองว่าราคาสินทรัพย์อ้างอิงจะปรับตัวสูงขึ้น ผู้ลงทุนก็จะจ่ายเงินค่าซื้อคอลออปชัน (เรียกว่า ค่าพรีเมียม) ซึ่งเปรียบได้กับการจ่ายค่าจองซื้อสินทรัพย์ไว้ก่อน เพื่อให้ได้สิทธิซื้อสินทรัพย์อ้างอิงในอนาคตตามราคาที่กำหนดไว้ล่วงหน้า หากในอนาคตสินทรัพย์มีราคาเพิ่มขึ้นจริง ผู้ลงทุนจะได้กำไรจากส่วนต่างระหว่างค่าสินทรัพย์กับค่าพรีเมียมที่จ่ายไป แต่หากราคาสินทรัพย์ลดต่ำลง ผู้ลงทุนก็จำกัดการขาดทุนสูงสุดไว้ไม่เกินค่าพรีเมียม

ผู้ลงทุนในตลาดหุ้นไทยสามารถเลือกใช้ “คอลออปชันที่อ้างอิงกับดัชนี SET50” (SET50 Index Options) เพื่อบริหารพอร์ตลงทุน ซึ่งมีสัญญาให้ผู้ลงทุนเลือกได้หลากหลายเงื่อนไขตามความต้องการ เช่น มีอายุสัญญาให้เลือกตั้งแต่ระยะสั้นประมาณ 1 เดือน ไปจนถึงระยะยาวสูงสุดประมาณ 6 เดือน และมีราคาใช้สิทธิซื้อสินทรัพย์ในอนาคตในหลากหลายระดับให้เลือก ทั้งนี้ ค่าพรีเมียมของคอลออปชันแต่ละตัว จะแปรผันตามเงื่อนไขของสัญญานั้นๆ เช่น คอลออปชันที่มีอายุสัญญายาวกว่าก็จะแพงกว่าคอลออปชันที่มีอายุสั้น เนื่องจากมีเวลาให้ราคาสินทรัพย์อ้างอิงเคลื่อนไหวได้นานขึ้น จึงเพิ่มโอกาสที่ราคาสินทรัพย์อ้างอิงจะปรับตัวสูงจนเกิดกำไรได้มากขึ้น  และคอลออปชันที่ให้สิทธิซื้อสินทรัพย์อ้างอิงในราคาต่ำ ก็จะแพงกว่าคอลออปชันที่ให้สิทธิซื้อสินทรัพย์อ้างอิงในราคาสูง เพราะผู้ซื้อมีโอกาสเกิดกำไรได้มากกว่านั่นเอง

ผู้ลงทุนที่มีต้องการพลาดโอกาสทำกำไรในตลาดขาขึ้น หรือ มีแผนต้องปรับการลงทุนมาซื้อหุ้นในอนาคต อาจะเลือกลักษณะคอลออปชันที่มีลักษณะเหมาะกับตามความต้องการใช้งาน ตัวอย่างเช่น หากดัชนี SET50 ปัจจุบันอยู่ที่ 890 จุด และมองว่าในอีก 3 เดือนข้างหน้า ดัชนีไม่น่าจะปรับตัวเพิ่มขึ้น เกินระดับ 980 จุด (เพิ่มขึ้นประมาณ 10%)  อาจเลือกซื้อคอลออปชันที่มีอายุสัญญา 3 เดือน ที่มีราคาใช้สิทธิไม่เกิน 980 จุด เพื่อเป็นการการันตีสิทธิในการซื้อดัชนี SET50 ในราคาไม่เกินระดับดังกล่าว เป็นต้น

จะเห็นได้ว่าคอลออปชันเป็นเครื่องมือที่ผู้ลงทุนสามารถใช้เพื่อให้จัดการพอร์ตลงทุนได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น อย่างไรก็ดี แม้ว่าคอลออปชันจะมีหลักการพื้นฐานที่เข้าใจไม่ยากและเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์อย่างยิ่ง แต่การใช้งานในทางปฏิบัติก็ต้องอาศัยความเข้าใจอย่างถ่องแท้ ทั้งในเรื่องกลไกการทำงาน การประเมินราคาที่เหมาะสม การจัดการความเสี่ยง และกลยุทธ์วิธีการใช้งานให้ตอบวัตถุประสงค์การลงทุน ซึ่งสามารถเรียนรู้เพิ่มเติมได้ที่ www.setinvestnow.com และ www.TFEX.co.th